گلبرگ زعفران و تاثیر آن در درمان بیماری‌ها
گل زعفران علاوه بر زیبایی منحصربه‌فردی که دارد، دارای خواص درمانی بسیاری بوده و به همین دلیل از آن در درمان بیماری‌های گوناگونی استفاده می‌شود. چون این گل از ترکیبات شیمیایی منحصربه‌فردی تشکیل شده، از آن در تهیه داروهای شیمیایی و گیاهی هم استفاده شده و به عنوان دمنوش بسیار کاربرد دارد. بنابراین اگر برای کاهش علائم برخی بیماری‌ها به دنبال یک داروی گیاهی موثر هستید، گل زعفران شاید انتخاب مناسبی باشد. در ادامه همراه باشید تا درباره گل یا گلبرگ زعفران و خواص آن بیشتر به شما بگوییم.
گل زعفران چیست و چه استفاده ای دارد؟
زعفران گیاهی از تیره زنبقیان است که با نام علمی Crocus sativus شناخته می‌شود. رنگ گل
زعفران بنفش است و این گل بویی شیرین و عسلی مانند دارد. این گل در مهر ماه در فصل پاییز
شکوفا می‌شود. گل زعفران از پنج قسمت اصلی تشکیل شده که بخش‌های قرمز و زرد گل زعفران
کاربرد بیشتری دارد. گل زعفران دارای سه ویژگی رنگ، عطر و طعم فوق‌العاده است.
پنج قسمت اصلی زعفران شامل پیاز، برگ، گلبرگ، خامه و کلاله بوده که خامه و کلاله زعفران
را به عنوان رشته‌های زعفران می‌شناسیم. پیاز زعفران برای کاشت گل زعفرانکاربر
دارد که در اشکال گوناگونی همچون دایره‌ای، تخم مرغی و بیضی یافت می‌شود. روی این پیاز
الیاف قهوه‌ای رنگی قرار داشته که بافت پیاز را می‌پوشاند. برگ زعفران که چمچمه هم نامیده
می‌شود، اولین قسمت گل زعفران است که پس از کاشت از خاک بیرون می‌آید.
گلبرگ زعفران در بالای گل زعفران قرار داشته و بنفش رنگ است. از گلبرگ زعفران به دلیل
خواص درمانی بسیاری که دارد به عنوان دمنوش استفاده می‌شود. همچنین از آن برای رنگ‌دهی به
لباس و نخ فرش هم استفاده می‌شود. هر گل زعفران، سه رشته کلاله دارد. کلاله را می‌توان
مهم‌ترین بخش گل زعفران دانست که قرمز رنگ بوده و از آن برای تهیه ادویه زعفران استفاده
می‌شود.
هر کلاله قدرت رنگ‌دهی و عطردهی متفاوتی دارد، چرا که ضخامت کلاله‌ها متنوع بوده و به
همین دلیل انواع زعفران بر حسب نوع و مقدار کلاله به سرگل، نگین، پوشال و دسته تقسیم‌بندی
می‌شود. زعفران پوشال و دسته شامل خامه است. خامه زعفران در انتهای کلاله قرار داشته و زرد
رنگ است. از خامه هم همچون کلاله به عنوان ادویه استفاده می‌شود.
گل زعفران چه خواصی دارد؟
گل زعفران از سه ماده شیمیایی بسیار پرخاصیت همچون کروسین، پیکروکروسین و سافرانال تشکیل شده است. کامفرول و کروستین هم از دیگر مواد شیمیایی موجود در گل زعفران به شمار می‌رود. این ترکیبات شیمیایی باعث شده که گل زعفران از مهم‌ترین منابع آنتی اکسیدان شناخته شود.
بدن انسان آنتی اکسیدان تولید می‌کند و مابقی آنتی اکسیدان مورد نظر خود را از مواد غذایی جذب کند. کمبود آنتی اکسیدان در بدن باعث پیری زودرس، افزایش فشار بر سیستم ایمنی بدن و آسیب دیدن سلول‌ها یا فعال شدن ژن‌های معیوب در دی‌ان‌‌ای می‌شود. به دلیل آنکه گل زعفران سرشار از آنتی اکسیدان است، خواص درمانی و پزشکی بسیاری داشته و برای سلامت بدن مفید شناخته می‌شود. همچنین خواص زیادی برای گل زعفران در طب سنتی مطرح شده است.
• گلبرگ زعفران و درمان سرطان
خاصیت آنتی اکسیدانی زعفران در درمان سرطان موثر است. بر اساس تحقیقات گفته می‌شود که
زعفران در درمان سرطان‌های ریه، پستان و پانکراس بسیار کاربر دارد. به نظر می‌رسد که زعفران
رشد سلول‌های نئوپلاستیک را سرکوب کرده و با این روش مانع از گسترش سرطان در بدن می‌شود.
کروستین موجود در زعفران هم یک نوع کاروتنوئید بوده که به عنوان عامل ضد سرطانی شناخته
می‌شود.
کروستین با تقویت سیستم آنتی اکسیدانی و کاهش سطح استرس اکسیداتیو، مهار سنتز اسید
نوکلئیک و جلوگیری از رشد مسیرهای سیگنالی روی سلول‌های سرطان اثر گذاشته و به درمان آن کمک
می‌کند. علاوه بر کروستین، سافرانال و پیکروکروسین موجود در زعفران هم خاصیت ضد سرطانی
دارند. به‌طورکلی مصرف چای کلاله یا دمنوش گلبرگ زعفران می‌تواند تعداد سلول‌های سرطانی را
کاهش داده و مانع از آسیب DNA بر اثر پرتو درمانی شود.
• گلبرگ زعفران و خاصیت ضد التهابی
زعفران خواص درمانی بسیاری دارد که تنها بعضی از آن‌ها به اثبات علمی رسیده، بااین‌حال زعفران خاصیت ضد التهابی فوق‌العاده‌ای داشته که از آنتی اکسیدان‌های آن ناشی می‌شود و به همین دلیل در کاهش التهاب‌ها بسیار کاربرد دارد. به همین دلیل زعفران باعث کاهش التهاب مغزی و علائم آلزایمرمی شود.
• گلبرگ زعفران و درمان افسردگی
زعفران همان‌طور که بر سلامت جسمانی بدن موثر است، برای سلامت روانی هم بسیار خاصیت دارد.
درمان اختلالات عصبی، بی‌خوابی، اضطراب و افسردگی از دیگر خواص درمانی زعفران شناخته
می‌شود. چرا که عصاره گل زعفران می‌تواند سطح دوپامین مغز را افزایش دهد و در نتیجه خلق‌وخو
بهبود پیدا می‌کند. همچنین بر اساس تحقیقات مشخص شده که زعفران از داروهای ضدافسردگی
فلوکستین، سیتالوپرام و ایمی‌پرامین موثرتر بوده و کاربرد بهتری در درمان افسردگی دارد.
کروسین موجود در زعفران هم سطح استرس را کاهش داده و سافرانال باعث منظم شدن سیستم
خواب بدن می‌شود. یکی از مهم‌ترین مشکلات افسردگی، بی‌خوابی است. به همین دلیل اگر به دنبال
یک راهکار خانگی برای درمان بی‌خوابی و مشکلات افسردگی هستید، می‌توانید از چای زعفران یا
دمنوش گلبرگ زعفران استفاده کنید. بر اساس تحقیقات گفته می‌شود که روزانه مصرف یک فنجان چای
زعفران می‌تواند به تمدد اعصاب کمک بسیاری کند.
• گلبرگ زعفران و درمان بیماری‌های پوستی
زعفران خواص بسیاری برای پوست دارد. این گل دارای خواص ضد اشعه ماورابنفش بوده و می‌تواند
از پوست در برابر این اشعه مضر محافظت کند. همچنین زعفران خاصیت مرطوب کنندگی داشته و
می‌تواند در حفظ رطوبت پوست و جلوگیری از خشکی آن موثر باشد.
از دیگر خواصی که برای زعفران یاد شده، خاصیت لایه برداری و بهبود گردش خون است و به
همین دلیل از زعفران به عنوان یک ماسک خانگی ضد پیری استفاده می‌شود.
زعفران همچنین می‌تواند رنگ‌دانه‌های ملانین پوست را کاهش دهد، درنتیجه برای شفاف‌سازی پوست
و کاهش نواحی تیره پوست هم بسیار موثر است. همچنین به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد
التهابی که دارد، در درمان جوش‌ها و آکنه‌های پوست هم کاربرد بسیاری دارد.
• گلبرگ زعفران و درمان دیگر بیماری‌های جسمی
زعفران در کاهش علائم دوران قاعدگی و پیش از قاعدگی و تقویت قوای جنسی بسیار مفید و کارآمد
است.
بهبود بازگشت بینایی در بیماران AMD (بیماری تباهی لکه زرد؛ شایع‌ترین علت کوری در
افراد مسن)، جلوگیری از افزایش قند خون، بهبود علائم آسم، جلوگیری از خستگی عضلانی و تقویت
آن‌ها، سرفه، استفراغ و نفخ شکم از دیگر ادعاهای درمانی زعفران شناخته می‌شوند که گفته
می‌شود زعفران برای آن‌ها موثر است. البته این موارد اثبات علمی دقیق و کافی ندارند.
طریقه مصرف زعفران برای درمان بیماری ها
• دمنوش گلبرگ زعفران
همان‌طور که اشاره کردیم مصرف دمنوش گلبرگ زعفران خواص درمانی بسیاری دارد، شما برای تهیه این دمنوش می‌توانید گلبرگ‌های زعفران را به صورت تازه یا خشک تهیه کرده و به مقدار کمی در یک لیوان بریزید. سپس در آن آب جوش ریخته و لیوان را روی حرارت غیرمستقیم حدود ۱۵ تا ۲۹ دقیقه بگذارید. پس از دم کشیدن، حالا دمنوش گلبرگ زعفران شما آماده است.
• چای زعفران
از دیگر روش‌هایی که می‌توانید از خواص زعفران بهره‌مند شوید، مصرف چای زعفرانی است. برای تهیه این چای، به گلبرگ زعفران نیازی ندارید و باید از رشته‌های زعفران (کلاله و خامه) استفاده کنید. برای تهیه چای زعفران، دو لیوان آب را بجوشانید و داخل قوری بریزید، سپس یک قاشق غذاخوری چای سیاه و یک گرم زعفران ساییده شده را به قوری اضافه کرده و اجازه دهید تا دم بکشد. می‌توانید به این چای گلاب و هل هم به مقدار دلخواه اضافه کنید.
• ماسک پوست زعفران
برای تهیه ماسک خانگی پوست با زعفران، می‌توانید مقداری زعفران را بسابید و آن را با کمی عسل ترکیب کنید. سپس ماسک به دست آمده را روی پوست خود بگذارید و بعد از گذشت ۱۰ دقیقه آن را با آب بشویید.
کلام آخر
فراموش نکنید که برای درمان بیماری‌های خود بهتر است که پیش از مصرف زعفران با پزشک مشورت کنید. همچنین نباید از زعفران به عنوان چای و دمنوش به مقدار زیادی استفاده کنید، چرا که مصرف روزانه زعفران تا یک گرم بی‌خطر بوده اما مصرف بیشتر از آن خطرناک و حتی کشنده خواهد بود.