اختلالات در غذا خوردن
بسیاری از افراد از اختلال‌های مربوط به غذا خوردن رنج می‌برند. این موضوع در بسیاری از افراد در سنین نوجوانی و جوانی رایج است. افراد در این سنین باتوجه‌به افزایش سطح درک و همچنین تغییرات هورمونی نسبت به تغییرات جسمی بدن خودآگاه می‌شوند. بزرگی شکم و اندام بدن تا حدی قابل‌قبول است؛ اما زمانی که پرخوری و مصرف خوراکی‌های مختلف از حد نرمال بگذرد، این میزان افزایش مطلوب نیست. در این زمان توجه به رژیم غذایی، ورزش و موضوعاتی ازاین‌قبیل برای جوانان اهمیت پیدا می‌کند؛ اگرچه که ممکن است بسیاری از تلاش‌های آنان با شکست مواجه شود. این شکست ممکن است افراد را به سمت اختلال‌های مصرف غذا هدایت کند.
اختلال در غذا خوردن disordered eating چیست؟
اختلال در غذا خوردن محدوده وسیعی از عادت‌های غلط در مصرف مواد غذایی را شامل می‌شود. اغلب اوقات این اصطلاح برای توصیف عادت‌های ناسالم غذایی و نگرانی بیش از حد در مورد تغییرات بدن استفاده می‌شود. مثال بارز این اصطلاح زمانی است که از رژیم‌های غذایی محدودکننده restrictive eating یا رژیم یو یو (مدلی از رژیم غذایی که در آن فرد برای کاهش وزن تلاش کرده اما بعد از مدتی دوباره به وزن قبلی برمی‌گردد) استفاده می‌شود.
این موارد در کنار بی‌توجهی به واکنش‌های واقعی بدن (مثل احساس گرسنگی یا سیر شدن) نیز ممکن است اتفاق افتاده و عادت‌هایی را شکل دهند که مخرب سلامتی هستند. از آنجایی که اختلال در خوردن غذا ادامه می یابد، در نهایت با عملکردهای اجتماعی و روانی روزانه تداخل می کند. اختلالات در خوردن غذا فرد را از نظر جسمی، روحی و اجتماعی ناتوان می‌کنند و تأثیر بسزایی در آمار مرگ‌ومیرهای ناشی از اختلال‌های روانی دارند.
اختلال خوردن چگونه توسعه پیدا می‌کند؟
یکی از شایع‌ترین و البته واضح‌ترین دلایل توسعه‌پیداکردن اختلالات خوردن فشار اجتماعی social pressure است. نوجوانان و جوانان دائماً با این گزاره تحت‌فشار قرار می‌گیرند که لاغری خیلی بهتر از چاقی است و لاغر بودن برای حضور در اجتماع و جذاب بودن مهم است. تبلیغات لاغری در تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی دائماً این موضوع را به مخاطبان القا می‌کنند که گرسنگی دادن به بدن باعث می‌شود که زیباتر به نظر برسید؛ احساس بهتری داشته باشید و توسط دیگران تأیید شوید.
مشکل این است که بعضی برندها از این که مشکلی با بدن خود داشته باشیم سود می‌برند. بر اساس مطالعات بین سال‌های 2000 تا 2018 شیوع جهانی اختلالات غذا خوردن از 3.5 درصد به 7.8 درصد افزایش پیدا کرد. مقایسه این عدد با افزایش سود صنعت کاهش وزن weight loss industry که براساس مطالعات در سال 2018 عدد درآمدی 72 میلیارد دلار را رد کرد واقعا قابل تامل است.
فشار اجتماعی تنها دلیل اختلالات خوردن نیست. یکی دیگر از دیدگاه‌هایی که عامل اختلال در خوردن می‌شود نگرانی‌های بیش از حد در مورد سلامتی است. بررسی مواد تشکیل‌دهندة غذایی که می‌خوریم و توجه به انرژی و کالری آن از اثرات زندگی در عصر صنعتی است که توجه بیش از حد به آن ممکن است رابطه روانی ناسالمی با غذا را برای ما به جود بیاورد و در نهایت منجر به رفتارهای غذایی ناسالم شود.
ما دائماً با تبلیغاتی احاطه شده‌ایم که به ما می‌گویند باید چگونه بخوریم! چه زمانی بخوریم! و خوردن یک چیز چه احساسی به ما می‌دهد!
این پیام‌ها احتمالاً تنها دلیل شکل‌گرفتن عادت‌های غذایی غلط نیستند؛ بلکه اصلی‌ترین علت آن هستند.
چگونه اختلالات در غذا خوردن را اصلاح کنیم؟
اصلاح اختلالات در غذا خوردن از آنجا که با سلامت جسمی، اجتماعی و روحی افراد گره خورده است کاری دشوار اما کاملا حل شدنی است که به مداومت و صبوری نیاز دارد. بهترین روش برای حل این موضوع مراجعه به متخصص سلامت قابل اعتماد و شناخته شده است تا با توصیه‌ها و برنامه‌های کارشناسی، به روال عادی تغذیه و مصرف مواد غذایی برگشت.
توصیه‌هایی برای درمان مقطعی اختلالات خوردن:
همان‌طور که مطرح شد درمان اختلالات خوردن نیاز به مراجعه به متخصص تغذیه و سلامت دارد؛ اما به صورت کلی و برای درمان موقت این موضوع نکات زیر را نیز در نظر داشته باشید:
- هر زمان غذا میل می‌کنید از خودتان بپرسید آیا از غذایی که می‌خورید لذت می‌برید؟ هرازگاهی توقف کنید و از غذایی که می‌خورید لذت ببرید و به خودتان اجازه دهید تا با بدنتان ارتباط برقرار کنید.
- از قوانین جدی محدودکننده که به شما دیکته می‌کند چه غذا و اندازه‌ای از آن را میل کنید دوری کنید. این اطمینان را به خود بدهید که مطالعات هنوز در حال بررسی این موضوع است که واقعاً چه اندازه از غذا اثرات مثبت و منفی بر بدن دارد.
- تلاش کنید به این موضوع که غذای شما از چه موادی تشکیل شده است احترام بگذارید و از وسواس بیش از حد در مورد آن دوری کنید. شمردن تعداد کالری‌های یک غذا، لذت میل کردن غذا را از شما می‌گیرد.
- عادت کردن به چیزی که زمان برده است؛ تغییر آن نیز زمان بر است. این موضوع را به خودتان یادآوری کنید و بپذیرید که تغییر عادت یک‌رویه زمان‌بر است.
کلام آخر
همانطورکه در این مقاله اشاره شد اختلالات در خوردن غذا فرد را از نظر جسمی، روحی و اجتماعی ناتوان می‌کند و تأثیر بسزایی در آمار مرگ‌ومیرهای ناشی از اختلال‌های روانی دارد. در نظر داشته باشید قبل از اینکه این نوع اختلالات اثرات شدید و غیرقابل جبرانی بر روی سلامت جسم و روان شما بگذارد، از پزشک متخصص خود در این زمینه مشورت و راهنمایی بگیرید.