زعفران ایران، خریداران بسیاری دارد. خریداران اصلی زعفران ایران در بیش از 64 کشور جهان در پنج قاره هستند. به همین دلیل می‌توان ایران را اولین تولیدکننده زعفران در جهان دانست. در ادامه همراه باشید تا زعفران ایرانی و کشورهای اصلی مصرف کننده زعفران ایران در جهان را به شما معرفی کنیم.

آشنایی با زعفران ایرانی

زعفران ایرانی که به نام طلای سرخ هم شناخته می‌شود، از چندین هزار ساله گذشته تا امروز در ایران کاربردهای متنوعی داشته است. ایرانیان از زعفران برای درمان بیماری‌ها، طعم‌دار کردن غذاها،‌ معطر کردن بدن و رنگ‌آمیزی پارچه‌ها و نوشتن استفاده می‌کردند. بر اساس مستندات تاریخی، به نظر می‌رسد که داریوش هخامنشی از زعفران برای معطر کردن بدن خود همراه با شیر استفاده می‌کرده است. حتی گفته می‌شود که سومریان از زعفران در طب استفاده کرده و با آن معجون‌های شفابخش درست می‌کردند. در یک نقاشی باستانی کشف شده در شمال غرب ایران هم مشخص شده که از زعفران برای رنگ کردن نقاشی استفاده شده است.

با وجود تمامی مستندات و شواهد به نظر می‌رسد که قدمت زعفران ایرانی به بیش از سه هزار سال می‌رسد. در حال حاضر هم زعفران ایرانی در جهان بسیار شناخته شده است و ایران مهم‌ترین و بزرگ‌ترین تولید کننده زعفران در جهان شناخته می‌شود. جالب است بدانید که زعفرانی که در ایران کشت می‌شود، به دلیل شرایط آب‌وهوایی ویژه‌ای که دارد بسیار متفاوت‌تر و باکیفیت‌تر از زعفران‌های کاشته شده در دیگر نقاط جهان است.

خراسان اصلی‌ترین منطقه تولید زعفران در ایران به شمار می‌رود. تربت حیدریه رتبه اول تولید بیشترین زعفران ایران را داشته و قائنات رتبه اول تولید باکیفیت‌ترین زعفران را دارد. گناباد، بیرجند، مشهد، خاف، بجستان، تایباد، فردوس و سرایان از دیگر شهرهای اصلی تولید زعفران به جز قائن و تربت حیدریه در خراسان بوده که بیش از ۱۰۰ هزار خانوار در آن‌ها مشغول به کاشت و پروش زعفران ایرانی هستند. فارس، لرستان، زنجان، هرمزگان و قزوین هم از دیگر استان‌هایی در ایران محسوب می‌شوند که به کاشت زعفران مشغول هستند.

لازم به ذکر است کاهش ارزش پول ملی، باعث اقتصادی شدن زعفران با توجه به کیفیت آن نسبت به اقصی نقاط جهان شده است و نظر بسیاری از بازرگانان را به خود جلب کرده است.

مطالعه بیشتر: مراحل صادرات زعفران

قدمت صادرات زعفران ایرانی و کشورهای اصلی مصرف کننده زعفران ایران

سابقه صادرات زعفران ایران در جهان به دوره پارت‌ها می‌رسد. به نظر می‌رسد که خاستگاه ابتدایی زعفران ایران بوده و در دوره پارت‌ها صادرات زعفران به دیگر کشورها شروع شده است. سپس با کشف مسیر دریایی، اروپایی‌ها به تجارت ادویه از جمله زعفران از کشورهایی آسیایی همچون ایران روی آوردند. واسکو داگاما، بارتلومئو دیاس و فردینالند مگلان از اولین تاجران دریایی بودند که برای تجارت ادویه‌های آسیایی همچون زعفران پا به دریا گذاشتند.

در حال حاضر هم ایران اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین صادر کننده زعفران در جهان به شمار می‌رود. در سال 2019، حدود 327 تن زعفران ایران در جهان صادر شد که ارزشی معادل 103 میلیون دلار داشت. منبع: تریدمپ

زعفران ایران به کشورهای بسیاری صادر می‌شود، چرا که بیش از ۹۰ درصد از تولید کل زعفران جهان بر عهده ایران است. آمریکا، کانادا، ژاپن،‌ سوئد، سوئیس، هنگ‌کنگ،‌ آلمان، فرانسه،‌ آمریکا، کویت، قطر، ترکیه، هند، ایتالیا و هلند بعضی از کشورهای وارد کننده زعفران ایران در جهان به شمار می‌روند.

۱۰ کشور برتر وارد کننده زعفران ایران در جهان به شرح زیر است:

۱۰ کشور برتر وارد کننده زعفران ایران در جهان
کشور میزان واردات
هنگ‌کنگ 32میلیون دلار
اسپانیا 30 میلیون دلار
امارات 13 میلیون دلار
ایتالیا 3.9 میلیون دلار
کویت 3.1 میلیون دلار
قطر 2.6 میلیون دلار
آلمان 2.6 میلیون دلار
چین 2.4 میلیون دلار
فرانسه 2.2 میلیون دلار
سوئد 1.6 میلیون دلار