کشت زعفران به روش هیدروپونیک
کشت هیدروپونیک زعفران یکی از روش‌های مدرن کاشت زعفران گلخانه‌ای به شمار می‌رود که در مناطقی که خاک نامناسب یا فقیر دارند یا شرایط جوی مناسبی برای کاشت زعفران ندارند یا خاک و آب آن منطقه دچار آلودگی است برای کاشت زعفران استفاده می‌شود. در ادامه همراه باشید تا کشت زعفران به روش هیدروپونیک را به شما معرفی کنیم.
انواع روش‌های کشت زعفران
زعفران به دو روش سنتی و مدرن (گلخانه‌ای) کاشته می‌شود که هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.
• کشت سنتی زعفران
کشت سنتی زعفران، قدیمی‌ترین و رایج‌ترین نوع کشت بوده که هزاران سال است زعفران به این روش کاشته می‌شود. در کشت سنتی زعفران، کشاورزان باید بهترین منطقه با شرایط آب‌وهوایی ویژه و خاک مناسب را انتخاب کنند. توجه به آب‌وهوا، بسیار برای کاشت زعفران اهمیت دارد، چرا که پیاز زعفران نباید رطوبت یا سرمای شدید ببیند. به همین دلیل معمولا بهترین مناطق برای کاشت سنتی زعفران، مناطق نیمه گرمسیری و خشک هستند که دارای زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک هستند. بهترین مناطق آب و هوایی برای کشت زعفران در خراسان ایران می باشد.
پس از انتخاب بهترین منطقه، نوبت به انتخاب زمین و خاک می‌رسد. خاک مناسب برای کشت زعفران باید PH بین هفت تا ۹۸ داشته و ترکیبی از شن و رس باشد. این خاک باید فاقد هرگونه علف هرز باشد و باید پیش از کاشت پیاز زعفران در آن، به خوبی زهکشی شده و شخم زده شود. این کار باید تا تابستان انجام شود، چرا که از اواسط مرداد تا شهریور ماه بهترین زمان برای کاشت پیازهای زعفران خواهد بود.
توجه به سلامت پیاز زعفران در کاشت گیاه زعفران بسیار اهمیت دارد. پیازهای زعفران در اشکال متفاوتی همچون بیضی، تخم مرغی و دایره‌ای یافت می‌شوند و دارای الیاف قهوه‌ای رنگی هستند. این پیازها باید کاملا سالم بوده و عاری از هرگونه میکروب و آلودگی باشند. سپس پیازها را می‌توان به سه صورت کپه‌ای، نواری یا چاله‌ای در خاک قرار داد.
رایج‌ترین روش کشت پیاز زعفران، روش چاله‌ای کشت پیاز است که در آن چاله‌هایی به عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر در خاک حفر می‌شود و سه تا ۱۵ عدد پیاز در آن‌ها گذاشته شده و سپس با خاک پوشانده می‌شود. عمق این چاله‌های حدود ۲۰ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود تا پیاز از سرما و گرمای شدید در امان باشد.
در اواسط مهر ماه باید این پیازها را آبیاری کرد. حدود ۱۵ تا ۲۰ روز بعد، اولین گل‌های بنفش رنگ زعفران سر از خاک بیرون می‌آورد. پس از شکوفا شدن، گل‌های زعفران را باید تا پایان آبان ماه از طلوع آفتاب تا ساعت نه صبح چید. این زمان را زمان طلایی برداشت زعفران می‌دانند، چرا که گل‌های زعفران باز بوده و می‌توان بهترین کیفیت زعفران را برداشت کرد.
• کشت گلخانه‌ای زعفران
کشت گلخانه‌ای زعفران که به آن کشت مدرن هم گفته می‌شود، قدمت چندانی نداشته و حدود دو دهه پیش در کشور چین اختراع شده است. در این روش، گیاه زعفران به دو صورت هیدروپونیک و آیروپونیک کاشته می‌شود. در هر دو این روش‌ها، گیاه زعفران در خاک کاشته نشده و در فضای بهداشتی گلخانه پرورش می‌یابد.
کشت گلخانه‌ای هزینه‌های بسیار کمتری نسبت به کشت سنتی دارد و به خصوص در کشورهایی که با بحران کمبود آب مواجه هستند، این روش پیشنهاد می‌شود. همچنین راندمان تولید زعفران در گلخانه چندین برابر تولید زعفران سنتی است و به همین دلیل بسیاری از کشاورزان، این روش را ترجیح می‌دهند. بااین‌حال کشت مدرن و گلخانه‌ای زعفران هنوز نتوانسته آب‌وهوای ویژه مناطقی چون خراسان ایران را بازسازی کند و به همین دلیل کیفیت زعفران گلخانه‌ای را نمی‌توان با زعفران سنتی مقایسه کرد. در ادامه کشت هیدورپونیک زعفران را به شما معرفی می‌کنیم.
کشت هیدروپونیک زعفران
هیدروپونیک از روش‌های کشت گلخانه‌ای زعفران بوده که به آن آب کشت هم می‌گویند. در این روش، گیاه زعفران دوره رشد کوتاه و سرعت رشد بالایی دارد. در کشت زعفران به روش هیدروپونیک، به خاک نیازی نیست و راندمان تولید بسیار بالاتر از کشت سنتی است. چرا که با روش هیدروپونیک، می‌توان زعفران را بیش از یکبار در سال برداشت کرد و از هر هکتار، حدود ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم زعفران به دست می‌آید.
برای کشت زعفران به روش هیدروپونیک، پیاز زعفران را در ماه خرداد تا تیر هنگامی که پیاز زعفران در خواب به سر می‌برد باید تهیه کرد. این پیازها را باید در محیطی مناسب از نظر رطوبت، نور و تهویه نگهداری کرد. سپس این پیازها را باید از اواسط مرداد تا شهریور به جعبه‌های چوبی در گلخانه منتقل و فرایند کشت را آغاز کرد.
در این روش، کارشناسان نیازهای غذایی گیاه زعفران را اندازه‌گیری می‌کنند و با به جای خاک از آب برای تغذیه گیاه استفاده می‌کنند. این آب با مواد مغذی مورد نیاز ترکیب شده و سپس به گیاه داده می‌شود. در روش هیدروپونیک یا آب کاشت زعفران، گیاه تغذیه بهتری داشته و به همین دلیل رشد بهتری را تجربه می‌کند.
• مزایای کشت هیدروپونیک زعفران
-
در این روش، به دلیل استفاده از حداکثر فضای گلخانه و عدم محدودیت به کاشت افقی روی خاک، می‌توان گیاهان زعفران را به صورت طبقاتی کاشت و درنتیجه تراکم کشت بسیار بالا است.
-
همان‌طور که گفتیم کشت زعفران به روش هیدروپونیک به خاک نیاز ندارد، درنتیجه هزینه‌های تهیه زمین کشاورزی و فرایندهای آماده‌سازی زمین در این روش وجود نخواهد داشت.
-
آبیاری در این روش با کشت سنتی متفاوت بوده و مصرف آب به میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.
-
گلخانه و محیط کاشت زعفران را می‌توان به سادگی و با هزینه بسیار کم ضدعفونی و از شیوع بیماری‌ها جلوگیری کرد.
-
به دلیل آن‌که پیاز زعفران خارج از خاک قرار دارد، می‌توان سلامت پیازها را به صورت مستمر بررسی و از آلودگی آن به میکروب‌ها و ... جلوگیری کرد.
-
کنترل نور، رطوبت، دما و ترکیب هوا بسیار ساده‌تر از روش کشت سنتی است. چرا که در روش کشت سنتی نمی‌توان شرایط جوی را کنترل و پیش‌بینی کرد.
منبع عکس ها:( https://medium.com)
• معایب کشت هیدروپونیک زعفران
-
مهم‌ترین عیب کشت زعفران به روش هیدروپونیک، نیاز به سرمایه‌گذاری بالای آن است. چرا که به افراد متخصص و سیستم‌های تمام اتوماتیک نیاز دارد.
-
همان‌طور که گفتیم کیفیت زعفران به دست آمده از این روش، قابل مقایسه با کشت زعفران سنتی نیست. چرا که همچنان نمی‌توان شرایط جوی فوق‌العاده مناطقی چون خراسان را در گلخانه بازسازی کرد. زعفران خراسان همچون زعفران های تولیدی مجموعه زعفران مصطفوی به دلیل همین شرایط ویژه، معمولا کلاله‌هایی درشت‌تر با قدرت رنگ و عطردهی بالاتری دارد.
کلام آخر
کشت زعفران به روش هیدروپونیک هرچند که راندمان تولید بیشتری نسبت به کشت سنتی زعفران دارد، اما همچنان دارای معایبی هم است. بااین‌حال نمی‌توان از مزایای این کشت چشم‌پوشی کرد و به همین دلیل بسیاری از کشاورزان از این روش برای کشت زعفران استفاده می‌کنند.